Vun Pit Dwinger

Erlebnis auf dieser Seite

Hochtietsnacht
Dat eerste Maal
Blindenbehnk
De Hunger möök dat möglich
Opa sien Klock
Tweemol Tietz

 

Hochtietsnacht

mal `n lüttbeeten anners
von Pit Dwinger von 2009

Ik goh nu trüch in dat Johr 1956. De slimmen Tieden vun`n Krieg un de Hungerjohrn achteran weern endli vorbi. Nu hebbt de Lüüd na jichtenswat söcht, üm sik to amüseer`n. Se wull`n nu allen`s dat utprobeeren, Wat dat Leven verschönern kunn, un wo se so lang op tövt harn.

Un dat ging nu los mit Danzvergnöögen. Toerst in`n ,,Grönen Jäger“ in Renzel un denn ok bi ,,Tante Agnes“ un in`n ,Holsteenschen Hoff“.
Ja un mit de Tiet dach ok mal de een oder de anner an`t Verreisen. Natürlich nich so överkanditelt wi vundaag. Vun weegen Fernreisen un mit`n Fleeger in de heele Welt rümjett'n. Ne in`t Utland kunn wi sowieso noch nich. Toerst weern wi ja noch överall de ,,bösen Dütschen“.
Un denn brukte man dat bitten Geld ok för Kledaschen usw, wiel dat jo johrelang nichts richtiges to kööpen geev. Wenn man bi een Klönschnack dat Wort: ,,Mallorka“ upschnappt har, hett man dacht, dat is wol so wat ähnliches, as een veel to dünnen Kaffee.

Ne toerst güng dat sutje mit`n Bus vun Mullikas in de Holsteensche Schweiz oder in de Lünborger Heid. Man mit de Tiet wörn de Reisen länger un länger, un de Lüüd wull`n ok `n beeten mehr Luxus. Man Autos harrn wi jo all noch nich. Un deswegen föhr man, Wenn dat 'n
beeten wieder weg gahn schull, mit de Isenbahn.
In düsse Tiet hebbt min Fru un ik uns Hochtietsreis maakt. For uns weer dat överhaupt de erste grote Reis, de uns nu sogar bit an de Österriksche Grenz bringen schull. Na, dat weer ja domaals all ganz wat besünneres.

Wi harn de Reis vor 14 Daag na Kiefersfelden in Bayern bestellt, mit Unnerkunft un Fröhstück. Un dorto geev dat extra so lütte Bons, de seegen ut wie Breefmarken. Dormit kunn man överall in de Stadt un ümto in een Restaurant goh`n un för Eeten un Drinken betalen.
Wi reisten mit een ,,Liegewaagen“. Dat weer domaals wat ganz vigelinsches, is aver hüüt all wedder överhaalt. In den Prospekt kunn`n wi nu lesen, wi dat för sik geiht.

Also in een Avdeel harrn sös Mitreisenden een Platz - för`t Sitten un ok to`n Schlaapen. Wenn dat gegen Abend so wiet weer, leggten sik twee Personen ünnen op de Sittbank. För twee annere wör`n de Rücklehnen hochklappt. Ja un de letzen beiden müssen ganz na baaven in`t
Gepäcknetz krupen. Dat Gepäck wör vorher rünnerholt un in de Mitt von dat Afdeel op`n Footboden afstellt.
Na de Traung un een lüttes Eeten in’n Familienkreis sind wi denn nahmeddags in Altona in den ,,Alpen-See-Express“ insteegen.

Nu hefft wi beiden uns dat erstmol komodig maakt, een Buddel Sekt upmaakt un noch `n beeten Hochtiet fiert, denn de ersten twee Stünn weern wi ganz alleen. Erst in Hannover wör de Tog denn erst richtig full.
Twee ollere Ehepaare keemen to uns in`t Afdeel. As wi uns `n beeten bekannt maakt harrn, keemen wi övereen, dat wi Klock 11 dat Afdeel for de Nacht herrichten wull`n. Anners güng dat gor nich. Wie müssen all to glieke Tiet to Puch gahn. Ut Rücksicht för de ölleren Herrschaften güng ik friewillig na baaven in`t Gepäcknetz. Min Fru aver kreeg een vun de besten Schlaapstellen, ganz ünnen op de Sittbank. - So harrn wi denn all unsen Platz un föhrten nu richtig tofreeden in den Süden.

Man dat duur gor nich lang, dor dünn mi dat mächtig leed, dat ik friewillig un lichtsinnig dor na baben hinkropen weer. Dor har ik mi jo wat schönes inbrockt.
Erstmol kunn un kunn ik nich inschlopen, denn dor weern een poor Dinger, de mi gewaltig op`n Wecker güng`n.
De eenzige Latücht for uns Afdeel, de hüng direkt over min Nääs. De Luft wör jümmers dicker, alldiwiel de ganze warme Mief sik von ünnen hier baaben ansammeln da. Ja un denn noch de verdammte Wackelee von den Tog, de markte man hier baaben besünners. Dat allens schlög mi op den Maag. Bi de Grüvelee füll mi den ok noch in, wat dat jo eegentlich min Hochtietsnacht weer - un de har ik mi jo, na seggt wi mol so een beeten anners vorstellt.
Denn bünn ik ja doch noch so`n beeten in`n Halvslaap full`n, aver 'n poormol wedder hochschreckt un heff överleggt, wat ik villicht von baaben rünnerfall`n kunn, wenn ik mi mal in`n Slaap vun een op de anner Siet dreihen Wull, oder Wenn de Tog mol scharp bremsen da. Un forts weer ik wedder hellwaak.

As ik nu so ut lange Wiel na ünnen plieren dä, dor seeg ik, dat de oole Mann, de op halve Höch ünner mi leeg, sik halvwegs na dröben rövertasten dünn na sien Fru. De keem em dorbi entgegen un beide reckten sik nu no de Mitt hin un mookten ,tatschi tatschi“. Un dat nich mal so eben. Nee, dat wull keen End nehmen mit de verspätete Brunfttiet vun de beiden Oolen.

Natürlich hefft se nich markt, dat ik von baaben tokieken dä. Un ik heff mi ok ganz ruhig verhollen, wiel ik de beiden nich stören wull. Un denn wull ik ok genau weeten, wie sik dat wiederentwickeln wör mit de beiden Oolen. So ganz nebenbi dach bi mi so in`n Halvfschlaap:
,Wokeen sien Hochtietsnacht is dat denn nu, dien oder de vun de beiden Oolen!“ Man mien frisch angetruute Brut, de leeg ja ganz wiet ünnen. Ik kunn ehr gor nich seh`n, denn de oole Kerl legg jo dortwüschen. He har sik extra breed maakt in sine Balz - un ik har jo sowieso keen Chance, ganz bit ünnen hintolangen mit mien veel to kotte Arms. Dat Speel vun de beiden Oolen wull jo keen End nehmen, man mit de Tiet wör rni dat tokieken doch to langwielig un ik bün denn wedder inslaapen.

As uns Tog denn morgens in München stoppen dä, sünd wi all to glieke Tiet opstahn.
Ik heff dor baben noch`n Ogenblick tööft, bit se all antrocken weern. Un denn güng dat Gerangel vor de lütt Wagentoilett los. Wi müssen uns dorbi mit so `ne Art ,,Kattenwäsch“ begnöögen. Man twe Stünn`n later wern wi in Kiefersfelden anlangt un alle Strapazen von de letzte Nacht weern vergeeten.

De Börgermeister dünn uns op den Bahnhoff willkommen heeten un een Blaaskapell hett speelt. Uns Pensionwert weer ok dor un hol uns mit `n ooles Motorrad af. ,,Sebasian“ hett he heeten, een Urbayer, so Mitte fofftig un mit 'n düsteren Vullbart un een Hoot mit Gamsboort. Man he kunn blots een to Tiet mitnehm`n un mien Fru wull erst nicht mit den frömden Kerl mitföhrn. Man denn hefft wi se doch överreedt un Sebastian suuste mit er af. Ik keek achteran un dach: ,,Na – hoffentlich geiht allens good!“ Un denn weer ik doch froh, as Sebastian temlich gau trüch keem un mi un den groten Kuffer achteran bröcht. Een smuckes wittes Buernhus mit hölten Balkons un en Masse von Bloomen weer dat. Un de heele Familie, mit Oma un Opa un `n Schwarm vun Gören, stünn Spalier för unsen Empfang, ganz wie bi so`n Staatsbesöök.

Den nachsten Dag hett uns Wertsfru dat klogkreegen, dat wie op de Hochtietsreis weern. Dor hett se denn een Barg Ümstande maakt. Uns Kaamer hett se vullstandig ümkrempelt un de Betten, de vörher een Stück uteenanner stünn, in de Mitt tosaamenschoben. Se meen, dat
müss eenfach so sien, wenn man op Hochtietsreis ist. Un as Entschädigung sull ik nu morgens twee Eier kriegen. Na ja domaals
heff ik se gor nich bruukt - un hüüt nützt se mi nicht mehr veel. Dat weer ja ok alles good meent vun ehr, man se har dat nich so vor alle annern Gäst an`n Fröhstücksdisch vertellen müss. Min Fru weer dat teemlich genierlich, as de annern Pensionsgäst na uns rover grienten. Un mi weer dat ok overhaupt to veel trara. Ik wüss ok vorher, wo ik in Düstern dat annere Bett finden kunn.
Kiefersfelden is von drei Siden ümschlaaten von den Inn un weer domaals noch `n verdrömtes Dörp. Den Autobahnövergang geev dat ok noch nicht. Wie beiden hefft twee schöne Weeken dor verbröcht.
Op de anner Siet vun den Inn liggt Österrik. Dat weer jo Utland. Dor wull`n wi jo geern mal röver. Man dat güng domaals nich so eenfach wie hüüt. Wi müssen uns bie`n Börgermeister een Schien hol`n för den ,,Lütten Grenzverkehr“. Un dormit sünd wie denn to Foot krüz un quer dörch den ,Wilden Kaiser“ un noch wieder bit no Kufstein hin, wannert. Ja un denn sünd Wie 14 Daag laater wedder mit den ,,Alpen-See-Express na Huus föhrt. Man ik har ja nu een ganzen Barg dortoolehrt un
düttmal - düttmol bün ik nich na baben in`t Gepäcknetz kroopen.

 

Dat eerste Maal

Vun Pit Dwinger (Johrgang 1928)
Snapsbrenn in Johr 1945

Dat weer in Sommer 1945, as ik miene olen Schoolfrünnen wedder to sehn kreeg: Fritz, Heinz un Adolf. Wi weern dormals 17 un 18 Jahr olt. De Krieg weer vörbi un wi weern nu dorbi, een nieges Leven antofangen. As nu düt niege Leven utsehn schull, dat wüssen wi nich so wiss. Bit nu harrn wie harte Tieden achter uns. Vun de Schoolbank güng dat straks in de Kriegstiet. Un as de Krieg to End weer, kunn Adolf un ik uns to Foot na Huus dörslaan. De annern beiden müssen noch korte Tiet in Gefangenschap blieben. As wi denn endlich all wedder tohoop weern, keem de Hungerjahrn un de slechte Nakriegstiet.

Mal vun de Schooltiet afsehn, geev dat noch een paar Dinger, de wi dree gemeen harrn un vun de wi nich veel wüssen. Man wi harrn hört, dat graad düsse Dinger, dat Leven angeevlich schöner maken deen. In een Öller, wo de Minschen hüüt na güldigen Recht all to de Utwussenen tellt, weern wi dormals noch teemlich unbedarft.
„Dat eerste Mal“ harrn wi in dreefache Hensicht noch gor nich beleevt. Wi harrn noch nich so richtig wat mit Deerns to kriegen hatt. Mit Smöken füngen wi nu eerst an. Un dor ok Tabak rationeert weer, smökten wi uns sülvst anbuten Tabak. Ja un dat Drütte, dat weer de Saak mit den Snaps. Den harrn wi ok noch nich so richtig probeert. Keeneen vun uns wüss, woans dat Düvelstüch smecken dä. Un wat so een richtigen Klüten in Kopp is, dat wüssen wi överhaupt nich. Blots dat, wat de Ölleren vun fröher vertellen. Un nu wulln wi dat aver nipp un nau weten, an besten all dree Dinger op eenmal. Na, wi sünd eerstmal mit den Snaps anfungen.

Köpen kunn man em nich. Nich mol een Glas Wien oder Beer, blots düsse Plöör, dat „Molke-Bier“ nöömt wör. Man dormit kunnst di mit’n besten Willen keen Moot andrinken, wenn dat mal för gewisse Situatischonen nödig wör.

Op dat överhaupt un wanneer dat mal betere Tieden geven schull, dat kunn man dormals noch nich översehen. Op jeden Fall wullen wi nich dor op töven. Dorum kemen wi övereen, unsen Snaps sülben to maken. Man dat weer gor nich so eenfach. „Swattbrenneree“ nööm man dat un weer streng verboden. Un denn wüss ja ok keeneen, woans man dat anstellen schull, mit sülven brennen. Blots ünner de Hand kregen wi’n paar Tips vun annere Jungs. De mehrsten nehmen darto Zuckerröven oder Kantüffeln. Un dat schull ok Malesche geven hebben, dat de Lüüd vun den sülvstbrennten Rövensnaps blind worrn sünd. Man wi wullen dat liekers versöken un överleggen hen un her.

Un mit eenmal lööp dat, as vun sülven, as Heinz mit een halven Zentner Roggenschroot ansleppt keem, natürlich heemlich un in Düstern. Dat weer ja ok een Levensmittel, wat rationeert weer. Wo Heinz den Kraam her harr, kunnen wi un’s denken, man dor wör nich över snackt. Op jeden Fall harrn wi nu wat ganz Feines, ganz wat anners as de Konkurrenz mit jümmer olen Zuckerröven.
Nu harrn wi ja hört, wat dat Brennen teemlich stinken dä, un dorüm müssen wi fix oppassen. Eerstmal brukten wi een aflegenen Platz. Een Schuppen achter Adolfs Öllernhuus schien darför de richtige Steed to ween. För de annern dree weer dat ja halv so slimm in jümmer Handwarkslehr. Man ik seet as Schrieverslehrling bi’n Börgermeister op’n Pulverfatt, tominnst denn, wenn mi na een dörchbrennte Nacht noch de Fusel in de Klamotten steken dün.
Fritz, de Klempner lehrn dünn, klüter akkerat een Brennketel ut een ole Melkkann torecht. Baven ut den Ketel keem as son Spiral een dünnes Rohr ut Kopper rut to’n Kondenseren, un ganz ünnen buddelten wi een Füerstell.
As de Masse nu in den Ketel to blubbern anfüng, seten wi tohoop, jedereen mit’n Glas in de Hand, un luerten op de eersten Druppens.

Man dat wull un wull nich nix warrn un wi harrn ’n Barg Rücksläge, alldiwiel wi keen Ahnen harrn vun’t Brennen un Destillieren. Dorbi hebbt wi een Unmasse vun Brennmaterial verballert, wat ok knapp weer. Dat mit dat Füerböten weer miene Opgaav un ik müss so männicheen Avend Törfsoden un Brennholt henslepen na uns geheeme Brennerie.
Un an een Avend weer dat denn mit eenmal so wiet, Fritz un ik seten alleen vör den Ketel. De annern beiden weern al to Puuch gahn, wi beide weern ok al teemlich mööd un harrn dat Hoffen al meist opgeven. Dar keem mit eenmal de eersten Druppens ut de Köhlschlang. Mit een Slag weern wi hellwaak. Man, wat hebbt wi uns freit. Dat weer nu „dat eerste Mal“, dat wi uns een Snaps över de Gurgel geten kunn. Druppen för Druppen leten wi den kostbaren Stoff in een Glas rinlecken un drünken dat straks ut, noch warm, so as dat ut den Ketel keem. Den Rest füllten wi in Buddels för uns Kameraden.

Fritz un ik hebbt uns in düsse Nacht een fürchterlichen Klüten ansopen. Eerstens, wiel wi gor nich wüssen, wo veel man sik vun düssen Stoff tomoden kunn un twetens, hebbt wi ok noch vun den Damp, de baben ut den Ketel keem, een ganzen Barg rintrocken. Dat mehrste vun den Sprit güng sowieso dar baven ut den Ketel rut. Den hebbt wi nie ganz dicht kregen.

Een paar Jahr later, as de slechten Tieden vorbi weern un ik mien eersten Whisky drinken dä, dor heff ik mi doch wunnert. Düsse düre Whisky, de harr nämli so teemlich den sülvigen Smack as domals uns sülvstbrennte Fusel. Dat mag ja ok ween, dat de Schotten, sporsam as se nu mal sünd, den Whisky ut den sülvigen Stoff brennt as wi domaals, nämli „echten Schroot un Koorn“.

 

Blindenbehnk

Vun Pit Dwinger (Johrgang 1928)

Richtig hett he heten: Wilhelm Behnke. As he 1875 in Quickborn boorn wöör, kunn he dat Licht vun düsse Welt gor nich recht klookkriegen un’n paar Daag later wöör he ganz un gor blind. Sien Schooltiet verbröch he an de Kieler Blindenschool, wo he ok Bössenbinner lehrt hett.
As sien Lehrers dat klookkregen, dat Willem ok mit Musik mächtig wat an’n Hoot harr, kreeg he blangenbi noch besünneren Ünnerricht. Nu kunn he perfekt Quetschkommod spelen, man alln's ut’n Kopp un blots jümmers na Gehör.
As Willem twintig Jahr olt weer, keem he na Quickborn trüch. Hier hett he lange Jahrn in een ole Reetdackkaat leevt, in de Pinnbarger Straat, an de Eck vun de Süderstraat. In düt Huus hett he sik een Warksteed inricht, wo he sien Bössen trechtklütert hett. Willem weer een flietigen Keerl. He stünn al morgens Klock söss op. Af un to güng he dörch’t Dörp, op den Puckel een Tornister, wo buten de Bössen an bummeln dään. Wiel he nich alleen lopen kunn, güng blangenbi een Naversche. Dat weer Fru Dortmund oder Fru Biesterfeld. Man sien Kundschaft weer nich blots ut Quickborn – nee, he belever ok de Lüüd ut de Dörper rundüm. Tietwielig harr he sogor Opdräge vun’t Militär.
Wiel dat in’t Dörp noch mehr Lüüd geev, de „Behnke“ heten hebbt, nöm man em „den blinden Behnke“. Un wiel man domals meist Plattdüütsch snacken dä, wöör dorut kort un bünnig „Blindenbehnk“.
Dat he blind weer, dor harr he sik al lang mit affunn. He weer ok deswegen nich trurig. Nee – Willem weer jümmers quietschfiedeel. Bi Hochtieden un sünstige Festivitäten vertell he Döntjes un speel Treckfiedel.
Vun Lüüd, de em kennt hett, weet wi hüüt noch wiss, wi uns Willem jümmers anfüng, wenn he irgenwo spelen schull, nämli mit een ganz bestimmten Riemel – un de hör sik so an:

„Hurra! – Hurra! – Hurra!
Nu bün ik wedder dar !
Dem geschätzten Publikum
stell ik mi nu vör.
Dorbi fleit ik ok noch un sing,
danzen do ik ok un spring.
Heff nix op de hoge Kant,
avers jümmers elegant.“

Willem hett ok richtig Ünnerricht geven, mit de Harmonika. Dorto drepen se sik mit fief Mannslüüd no Fierabend, in sien Bössenwarksteed. Se speelten meist to ehr egen Vergnögen, man Willem paßte akraat op. He kunn dat wiss ruthör’n, un leet dat nich dörchgahn wenn een vun sien Mackers blots en verkehrten Ton spelen deen.
Man bi de Festlichkeiten speel Behnk jümmers alleen. Un wenn hüüt lude Technomusik ut grote Luutspreker op de Lüüd rümdöschen doot, dat keeneen mit den annern snacken kann, kunn Behnk sien Musik sodennig indelen, mal Föffteihn maken, oder de Stimmung andrieven. Darvun is een wohre Begevenheit öberleevert:

An een Avend seet Willem wedder mal bi een kommodig Familienfier. He harr al een paar Kööm un Beer över de Gurgel neiht, un süng luuthals sien leevstes Leed, wat he jümmers süng, wenn he so richtig in Fahrt weer, mit den Refrain:

„Kuhlmann, hol du dien Muul man!
Hol man dien Quasselkopp,
sünst kriggst wat an dien Dasselkopp.“

All harrn se wedder kräftig mitsungen. Man mit eenmal weern se still op een Slag, denn in de Döör stünn – na wer wohl? – Kuhlmann stünn dor, mit den keeneen rekent harr. De Lüüd seten alltohoop dor, as de Schooljungs, de wat utfreten harrn. Blots Blindenbehnk harr dat ja nich mitkregen un süng nu alleen wieder, nu avers besünners luut. Een paar vun de Gäst versöchten, de Situatschoon to retten un repen Willem to:

„Blindenbehnk hol dien Muul!“

Man Willem harr jümmers noch nich de Kurv kregen un reep trüch:
„Wieso ik denn? Ik doch nich. Kuhlmann schall sien Muul hooln.“
Dat duer’n ganze Tiet, bit de annern em dat bibröcht harrn, dat Kuhlmann dor in de Döör stünn. Man Kuhlmann nöhm dat op de lichte Schuller. Dat Leed harr he all’n paar Maal hört, un Blindenbehnk, den kunn keeneen wat övelnehmen. Kuhlmann fier nu mit un beten wat later, as he’n paar Kööm un Beer intus harr, dor süng he dat Leed sogor sülven mit.

 

 

Willem Behnk störv in Mai 1945. In de letzte Tiet hett de Familie Biesterfeld em bistahn. Al 1942 harr Willi Huushahn (Spoorkassen Huushahn) de ole Kaat köfft. 1977 is se komplett afreten worrn un vun sien Söhn, den Afkaten Hans-Jürgen Huushahn, wedder nee but, op de glieke Stell, un ok wedder mit Reetdack. Dor wahnt Familie Huushahn, in de Pinnbarger Straat Nr. 35.

 

De Hunger möök dat möglich

Vun Pit Dwinger (Johrgang 1928)

Dat weer in dat Kriegsjohr 1944. Ik weer dormols 15 Johr olt, wohn in Quickborn bi mien Öllern un güng in Hamborg op de högere Hannelsschool. Dat weer ene recht ümständliche un tietrobene Reis, wiel de Kolenkarkener Iesenbohn noch keen Ansluss an de Hamborger S-Bohn harr. De Damptog föhr nich besünners gau un bruuk vun Quickborn bit to de Endstatschoon, den, „Kolenkarkener Bohnhoff, in Altona, wo sik hüüt dat grote Paketpostamt befindt, etwa een Stünn. Dorno müss ik noch een gode halve Stünn to Foot lopen. Mien Weg föhr mi dörch de zerbombte Stadt, un ik harr männigmol dat stille Hoffen, dat ok mien School in de Nacht tovör dropen wöör. Ober bit op en poor koputte Finsterschieben is dat goot gohn.

Wiel dat so wenig Schoolmester in de Kriegstiet geev, harr wi mennigmol nomeddoogs ok Ünnerricht. An een Obend op de Trüchfohrt harr ik in een Afdeel vun den eersten Wogen achter de Lok Platz funn’. Buten weer dat al düster worrn. Ik harr een Schoolheft op de Knee un versöch bi dat beten Licht en beten Schoolopgoven to moken. Dor wöör ik dörch Larm vun de Lok ut mien Gedanken reten.

As ik opstünn, üm ut'n Finster to kieken, wöör ik wedder in de Sitzbank trüchdrückt, wiel de Tog hart afbremsen müss. Meist gliektiedig möök de Wogen een lütten Hüpper. As de Tog endlich to'n stohn keem un ik mit de annern Fohrgäst no buten krööp, tru ik mien Ogen nich. Dor passeer wat, wat sik blots een vörstelln kann, de de Hungerjohre vun den Krieg un de slimmen Tieden in de Nokriegstiet persönlich mitbeleevt hett.

Een Kalv weer offenbor vun de Koppel utneiht un op dat Gleis lopen. De Lokföhrer harr nich mehr rechtiedig bremsen kunnt, un de Damplok harr dat Deert al överrullt un deelwies twei reten. Nu leeg dat ohn een Levensteken ünner de Vorderachs vun den Wogen, in den ik mi jüst noch ophooln harr.

No kortes Tögern sett en furchtbores Massaker in. As een Schwarm störmten de Fohrgast op dat dode Deert. Dat weern meist Männer, de vun de Arbeit kemen. Ober ik sehg ok Fruunslüüd dor ünner. Mit groten Kraftopwand versöchten enige, mit ehr Taschenmess Stücke ut den Buuk vun dat Deert to snieden. Ober dat weer nich so eenfach, mit een lütt Mess, dat nich besünners scharp weer, een Stück Fleesch aftosnieden. De mehrsten harrn ok gor keen Mess un versöchten nu, op anner Oort an dat Fleesch to komen. Twee Mannslüüd harrn sik wat Besünners vörnohmen. Ik seeg, dat se een vun de Lok halvwegs aftrenntes Achterbeen dörch dulles hen un herrieten dreihn un rieten vun den Lief aftotrennen versöchten. De meisten Fohrgäst ober kröpen ünner de Damplok un den eersten Waggon rüm un sammelten hastig de överall verstreut ümherliggenden Fleeschreste in. Ok Ingedööm wöör geern mitnohmen.

Ik weer schockt un anekelt vun dat Drieben. Un liekers dat ik wüss, wat Hunger bedüdt, weer ik nich in de Loog, mi an düsse blutige Akschoon to bedeliegen.

De Fohrgäst wüssen nipp un nau, dat se sik hier an frömdes Egendom vergrepen, ober dat Verlocken, in düsse swore Tiet, wo all hungerten, hier an een Stück Fleesch to komen, weer eenfach to groot. All’ns güng in Iel vunstatten, wiel man dat Indrepen vun de Polizei un den Buern fürcht.

Signale vun de Lok künnigten an, dat de Tog wieterföhrn müss. De Fohrgäst stegen hastig wedder in un verstauten ehr Fleeschfetzen ünner de Bänk. Eerst nu markten se, dat se sik un ehr Kledoog öber un öber mit Bloot un Fett besudelt harrn. Se versökten nu, sik rein to moken, falls de Polizei doch noch komen schull. Ober dor keem nich een. As de Tog no een viertel Stünn de Fohrt eenfach wedder opnohm, as wenn nix west wehr, seeg ik blangen bi op dat Gleis een Mann mit een Tau in de Hann ümherlopen, de den Lokföhrer Teken geev. Dat weer de Buer, de sien weglopen Deert wedder infangen wull. Ober he fünn blots noch Huut un Knoken vör.

 

Opa sien Klock

Vun Pit Dwinger (Johrgang 1928)

Düsse Geschicht is‘ne wohre Begebenheit ut Quickborn, de all so bummelig 90 Johr her is. Man wi wöllt dorbi keene Nomen nöhmen.

Anfungen deit dat mit so‘n lütten Klöönsnack twüschen Novers övern Tuun: De Nover seggt: ,,Moin Hannes! Woans geiht di dat denn so?„ ,,Ja, mi geiht dat ganz goot, - jedenfalls beter as uns‘n Opa, den hebbt wi letzt Week beerdigt.„ ,,Naa, - dor heff ik jo gor nix vun mitkreegen. - Weer he denn krank?„ ,,Nee, - he weer doot. Naja, he weer jo ok al bald negentig, un wi möt jo all mol düssen Weg gohn - Wenn dat blots mit de verdammte Klock nich west weer. ,,Wat weer denn mit de Klock?„ Och, dat geiht di gor nix an.„ - Un dormit leet Hannes den verbaasten Nover eenfach stohn un güng in‘t Huus. He arger sik över sik sülben, dat he sik verplappert harr.

Man wat weer dat nu mit de Klock, dormols vör 90 Johr? - Wi hebbt dat rutkregen:

As Opa dootbleven weer, hebbt se em to Huus in de beste Stuuv opbaart. De Liekenfru harr em wuschen un raseert un em sien besten swatten Antog antrocken, so as dat fröher Mood weer. Un in düssen swatten Antog weer he ok inkuhlt worrn, blang sien Fru, de dor all teihn Johr op em luert harr. Dat weer op den „Olen Kösterkamp„, achter de Kark. Un achteran sünd se röber gohn no ,,Tante Agnes„ un hebbt ,,dat Fell versopen„, as man fröher so seggt hett.

Man dat duer gor nich lang, der hebbt sik de beiden Jungs un ehr Süster in de Hoor kregen. Worüm? - Dat güng üm - de Arvschoop. Dat heet, so veel to arven geev dat gor nich, denn Opa harr jo wiss nich all to veel in de Melk to krömeln. Man he harr een wertvulles Stück, nämli sien gollne Daschenklock mit Sprungdeckel, de he vun sien Vadder arvt harr. Un nu güng dat dorüm, woans düsse Klock afbleven weer.

Se wüssen all, dat Opa jeedeen Sünndagmorrn to Kark gohn weer, un dorbi harr he ok jümmers sien swatten Antog anhatt. Un in düssen swatten Antog weer ok de goll‘ne Daschenklock, de Opa jeedeen Sünndagmorgen optrocken harr.

Un denn lööp se de hele Week över. Un nu füll jüm dat in, dat Opa jo in düssen swatten Antog inkuhlt worrn weer, un de Klock, de müss dor noch binnen ween. ,,Wat nu!„ Chance vör een amtliche Exhumeerung geev dat nich. Dat müssen se nu sülven erledigen, heemlich un in Düstern.

Hannes un sien Broder Hinnerk, beide ok all in de sösstig Johr‘n, sleken sik nu, mit Schüffeln op de Nack, in Düstern no‘n Kösterkamp hen. Hannes weer de Ölst. He stünn Wache un geev de Kummandos. Un Hinnerk füng nu an to buddeln.

As Hinnerk all so‘n halben Meter deep weer, reep Hannes: ,,Hinnerk, tööv mol n beten!„ Hinnerk verfehr sik: ,,Wat is los, kümmt dor een?„ ,,Nee, dat nich, man ik glööv meist, du buddels op de verkehrte Siet. Du büst nu op Oma togang’n.„ Hinnerk leet de Schüffel fallen. - ,,Meenst dat?„ ,,lk weet dat nich recht. Mook dat Lock man eerst mol wedder to.„

Nu sleken se sik wedder no Huus hen. Un den ganzen nächsten Dag hebbt se överleggt, wer denn nu op welkeen Siet liggen deit.

Süster Anna wüss dat un segg: ,,Ik weet dat wiss! Se liggt so, as fröher in jümmer Sloopstuuv. Oma liggt blang Opa op de ,,gröne Siet„. „Jo denn weer ik jo doch op de richtige Steed„, schimp Hinnerk. ,,Dat weet ik nich recht„, anter Hannes. ,,Dat kümmt nämli ok noch dar op an, wo rüm se liggen doot. Mit‘n Kopp no dor oder no dor?„

,,Se mööt no Oosten kieken„, sä Anna. ,,Vun wegen de „Auferstehung„. Hebbt ji dat nich mitkregen bi den Kunfermatschoonsünnerricht?„ Jungedi, dat weern Wort. De nächste Nacht sleken sik de beiden wedder hen. Toeerst schüffel Hannes, nu op de anner Siet, achter na möök Hinnerk wieter.

As se op den Sarg kemen, grabbel Hinnerk op den Deckel rüm. „Jo, dat is de Eekensarg vun Opa. Boben op liggen noch de twee Rosen vun Trina, de se em achteran smeten hett. Haarn jo ok ’n poor mehr west sien kunnt. Ik meen, Opa un Trina, de beiden hebbt doch mol wat hatt mit‘nanner.„

„Man nu hol dat Muul vun de olen Geschichten„, schimp Hannes, un güng nu mit no ünnen. Beide tosamen wüppten se nu den Deckel en gode Handbreet hooch un klemm‘n een Feldsteen dor twüschen, dormit Hinnerk dörchlangen kunn. Hannes klatter wedder no boben un Hinnerk fummel nu vörsichtig in Opa sien Antog rüm. „Ik heff se„, - gröhl he, - veel to luut. He harr in Düstern wat tofaten kregen un lang dat Ding na boben.

„Du Döösbartel!„ schimp Hannes, as he dat neger bekieken dä. ,,Dat is Opa sien grotes Füertüg, wo he sik jümmers de Piep mit ansteken hett„.

Na, dat hebbt se denn ok mitnohmen. Opa kunn dat ja doch nich mehr bruken. Hinnerk fummel nu wieder, jo un denn hett he ehr tatsächlich funn, de gollne Daschenklock. Se steek in Opas Westendasch. Nu müss he blots noch de Keed ut dat Knooplock lostütern. Denn aver gau den Deckel todrückt, dat Lock wedder tobuddelt, un nix wie as weg. To Huus hebbt se denn de Klock in de Hand nohmen un bekeken. Se güng sogar noch. Opa harr se ja letzten Sünndag noch optrocken.

So, leve Lüüd. Düsse Geschicht weer jo gor nich bekannt worrn. wenn sik de beiden Gravräubers nich in de Hoor kregen harrn. Hannes hett meent, dat he de Ölst weer, un deswegen stünn em de Klock to. Un Hinnerk schimp, wat he jo de Klock rutholt harr, un deswegen stünn em so en Oort vun ,,Bergelohn„ to. Se hebbt sik sodennig vertöörnt un lange Tiet överhaupt nich tosomen snackt. Un de Klock, de is stohnbleven un hüüt weet keeneen mehr, woans se denn afbleven is; denn Hannes un sien Broder Hinnerk, de liggt ja nu ok all lang dor op den Kösterkamp, achter de Kark, blang Oma un Opa.

 

Tweemol Tietz

Vun Pit Dwinger (Johrgang 1928)

Wenn de Lüüd ut Quickborn so vör goot 50 Johr mol no Hamborg föhren wull’n, weer dat jümmers teemlich ümständlich. Dat güng denn mit de AKN no Altona, wo no een gode Stünn de Fohrt bi den „Kolenkarkner Bohnhoff“ to Enn güng.

De Lüüd vun de Quickborner Heid oder de ut Ellerau kunn ok mit den Bus vun Mullikas no’n Ossentoll föhrn. Dat weer dormols de Endstatschon vun de Hamborger U-Bohn.

Ik will nu vertelln vun dat Rentnerehepoor Paul un Emma ut de Quickborner Heid. För de beiden Olen weer dat jümmers een besünner Vergnögen, eenmol in’n Monad no Hamborg in’t Alsterhuus to föhrn. Morgens weern se fröh opstohn, denn dat duer en ganze Tiet, bit Emma ehren Paul in de richtigen Klamotten steken harr, Welkeen Hemd to welke Büx usw....

Nu müssen de Beiden toeerst no de Friedrichsgober Stroot hentüffeln, wo de Haltesteed vun Mullikas weer. Emma drüppel mit flinke korte Schreed jümmers een Enn för ehren Paul her. Nich dat se dat besünners schieten hild harr, - nee - , man se kunn un wull sik nich an Paul sien bummeligen Trott gewöhn.

 

 

Emma weer sowieso ehrn Paul een Stück vörrut. Se harr, as man so seggt, - „de Büx an“ – un Paul weer dormit ok tofreden. Oder he harr sik al lang dormit affunn.

Bi de Smeed vun Geppart stegen de beiden denn in den Bus. – In Ossentoll weert denn wedder dat sülbige Speel. Emma jachter vörrut, dwars dörch den dichten Verkehr vun de Langhorner Chaussee. Dorbi schimp se luuthals op de verdammichten Autofohrer, wenn se nich forts dörchloten wöör. – Paul dammel achteran un tööv gedüllig, bit de Stroot free weer.

Emma weer nu al lang op de anner Siet un stüer straks op den Schalter vun de U-Bohn to, zück ehr Handtasch un reep luut un düütlich:

„Tweemol Tietz“

Se harr egentlich „tweemol Jungfernstieg“ seggen müsst. Dor wulln de beiden jo utstiegen, un denn wieter no dat „Alsterhuus“, wo se as jümmers den Nomeddag tobringen wulln.

Emma wüss dat wiss, wi de Statschoon heten dä un dat Hermann Tietz de Eegner vun dat Alsterhuus weer. Man dat weer ehr all’ns to umständlich un dat Komische is, - de Mann, de dor an den Schalter seet, de wüss dat ok ganz wiss, as Emma dat meent harr. Ohn trüch to frogen, geev he ehr twee Fohrkorten no’n Jungfernstieg.

Nu kreeg Emma dat al wedder düchtig hild. Se jump de Trepp hendool no den Bohnstieg, ohn sik to ehren Paul ümtokieken.

Dorbi passeer dat denn, dat de Tog mit Emma afsusen dä, as Paul noch op de Trepp rümdammel. Man he reeg sik nich wieter op un föhr mi de nächste Bohn achterno. As he denn mol in een Kontrull keem, schüttkopp he blots un seggt ganz suutje:

„Ik hef keen Billett un ok keen Penn Geld. Dat hett all’ns mien Emma. Se hett tweemol Tietz köfft un dor is se nu hen.“

De Kontrolleur schüttel den Kopp un fröög: „Wo wollen Sie denn hin?“

Paul anter: „No Tietz! Dat heff ik doch eben jüst seggt! Dor is mien Emma un de hett de Billetts för Tweemol Tietz- köfft.“

De Kontrolleur wüss nich, wat he mit den komischen Olen moken schull un güng eenfach wieter. – Un Paul wüss jo nipp un nau, wo he sien Emma wedderfinn kunn, nämli in dat Cafe vun dat Alsterhuus an Jungfernstieg. – Un as he dor andammel keem, schimp Emma mit em: „Wat heff ik blots för een gräsigen Keerl afkregen.“

 

 

Een Enkelin besinnt sik, as se mol so rein tofällig de Grootöllern bi Tietz dropen hett: ---

Ik weer dormols een junge Deern vun söbenteihn Johr un föhr an mien free’en Dag in de Stadt. Dorbi keem ik ok in’t Alsterhuus, ohn to ohnen, dat ik Oma un Opa in de Mööt keem. As ik an Ingang vun dat Cafe stünn, harr Oma mi furts kloogkregen. Se stünn op un rep luuthals dörch den Sool:

„Helga! Hier sünd wi. Koom gau röver!“

Ik kreeg en fürchterlichen Schreck. Mien Oma, de müch ik reinweg geern. Un to Huus weer se ok heel anners. Man ik wüss ok, dat se mennigmol utrasten dä, wenn frömde Lüüd dorbi weern. Man utkniepen kunn ik nich nu mehr un segg:

„Oma, nich so luut. Wat schöllt de annern Lüüd denken!“

Man Oma scheer sik den Düvel üm de annern Lüüd un reep noch luter no den Kellner.

„Herr Ober! – Dörf ik Se mol mien Enkelin vörstelln!“

Ik wöör root bit ünner de Hoorwuddeln, as de Kellner vör mi stünn un ordig so een Bückling henleggen dä. Ober nu leeg Oma noch een boben op un seggt:

„Och Her Ober, kunn se nich mol en beten Musik moken. Mien Enkelin danz nämlich so geern!“

De Kellner seggt: „Tut mir leid. Aber das Nachmittagskonzert ist erst gegen vier Uhr.“ Un denn leet he sik vörsichtshalver nich mehr sehn. –

De annern Gäst schulen no uns röber un ik wüss nich mehr, woans ik henschulen schull.

Man nu harr Oma ok ehr Pulver verschoten un wöör wedder ruhiger, - jedenfalls eerstmol. Se spendeer mi een grotes Ies un wi klönten nu, ganz so as to Huus.

Man kort vör Klock dree wöör se mit eenmol wedder mobil. Dütmol weer Opa an de Reeg:

„Hier Paul, hest du dörtig Penn. Kööp di een gode Zigarr un goh en lütt beten an de Alster. Ober no’n gode Stünn büst du mi wedder hier! –

Se wull em eenfach loswarrn, wiel Klock dree en Korsettmodenschau ween schull. Un so’n Deerns, mit boben un ünnen nix an, de dröff ehr Paul op keen Fall so to sehn kriegen. – Dor weer se ganz egen.

Paul stünn straks op un güng no buten. He harr dat mitkregen, wat dor glieks vör en Modenschau keem. Man he weer dor an wöhnt, to kuschen un een gode Zigarr, de weer em teihnmol lever as hunnert nockende Wiever.

Nu müss ik wedder lachen. Ik segg tschüüs to mien Oma, wiel ik an mien freen Dag noch wat anners to beschicken harr.

Man för Oma un Opa weer dat jümmers en besünneres Beleevnis, vun dat se noch lang teert hebbt,

so een gemütlichen schönen Nomeddag bi Hermann Tietz